วันจันทร์ที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2554

Atherosclerosis โรคหลอดเลือดแข็ง

ภาวะโรคหลอดแข็งคืออะไร
เกิดภาวะหลอดเลือดแข็งได้อย่างไร 
Atherosclerosis

              ปกติคนเราอยู่ได้ดี เดินไปมาได้เพราะมีท่อลำเลี้ยงเลือดไปเลี้ยงตามส่วนต่างๆ ได้เพียงพอ โดยในเลือดคนเรามี น้ำเลือดซึ่งมีเกลือแร่ โปรตีนต่างๆ ช่วยให้เซลล์ทำงานได้ปกติ ช่วยการแข็งตัวของเลือด เสริมสร้างส่วนที่สึกหรอ ป้องกันการติดเชื้อ, เม็ดเลือดแดงช่วยลำเลียงออกซิเจนไปให้อวัยวะต่างๆ,  เม็ดเลือดขาวช่วยกำจัดสิ่งแปลกปลอม เชื้อโรคในร่างกาย, เกล็ดเลือดร่วมตัวเป็นก้อนเพื่อห้ามเลือดไม่ให้ออกเมื่อมีแผล, LDL (Bad cholesterol) หรือไขมันตัวร้ายช่วยเสริมสร้างเซลล์เส้นประสาทและเยื่อหุ้มเซลล์, HDL(Good cholesterol) หรือไขมันดีช่วยนำไขมันตัวร้ายลำเลียงไปที่ตับ

เอ้....แล้วคนที่เป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันสูง สูบบุหรี่ ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมองหรือ อัมพฤกษ์ อัมพาต โรคหัวใจขาดเลือด แผลที่เท้าได้อย่างไร นะ ...........มาค่อยๆดูกันไปนะคะ เริ่มจาก........โรคหลอดเลือดแข็งก่อนแล้วกันนะคะ   เพราะเนื้อเยอะมาก ค่อยทยอยอ่านไปนะคะ หมออริยาก็จะค่อยเขียนให้ความรู้กันไปคะ
โรคหลอดเลือดแข็งเป็นโรคเรื้อรัง ที่รู้กันทั่วไปว่า เกิดจากผนังหลอดเลือดหนาตัวขึ้นจากไขมัน LDL สะสมที่ผนังหลอดเลือด เรียกว่า Atherosclerotic plaque  ในช่วงแรกที่ร่างกายยังปรับตัวได้ plaque ที่ใหญ่ขึ้นนั้นยังไม่ทำให้เกิดอาการ เป็นเหมือนภัยเงียบที่แอบแฝงในร่างกายเราเพราะหลอดเลือดเราก็ยังขยายออกด้านนอก ในระยะนี้การวินิจฉัยมีวิธีเดียวคือการอัลตราซาวด์หลอดเลือดเพื่อดูการหนาตัวของผนังหลอดเลือด
 แต่จนเมื่อร่างกายเราปรบตัวไม่ไหวแล้ว plaque ที่ใหญ่ขึ้นก็จะขยายเข้าไปในท่อของหลอดเลือด เมื่อโตขึ้นๆ จนทำให้มีผลต่อท่อหลอดเลือดทำให้เหลือรูของท่อน้อยกว่า 50% ของท่อหลอดเลือดก็จะเริ่มมีผลทำให้ความเร็วของเลือดเพิ่มขึ้น
เขียนมาเยอะแยะ ดูเข้าใจยาก  ไปดูวิดีโอกันดีกว่าคะ คลิ๊กด้านล่างคะ

เมื่อเลือดไหลเวียนวนรวดเร็วไปกระแทกผนังหลอดเลือดทำให้ผนังหลอดเลือดและ plaque  ทำให้ fibrous cap หรือ พังผืดที่หุ้ม plaqueแตกออก เกิดเลือดออกใน plaque เมื่อเลือดออกเกิดแผลขึ้น ทำให้ร่างกายเกิดก้อนเลือด ถ้าก้อนอยู่กับไปไม่ไปไหนจะมีพังผืดคุ้มไว้ไม่หลุดไปไหน แต่ถ้าก้อนเลือดเกิดขึ้นและวิ่งไปอุดตันตามอวัยวะต่างๆ หรือทำบุญมายังเยอะอยู่อาจยังไม่เกิดเรื่อง plaque ค่อยๆ โตขึ้น ๆๆๆๆ จนไปทำให้ขนาดของท่อหลอดเลือดเล็กมากๆ หรือจนตัน ก็จะทำให้เลือดไปเลี้ยงอวัยวะนั้นๆ ไม่เพียงพอได้ เช่น สมองทำให้เกิด Stroke หรือ โรคหลอดเลือดสมอง ไปที่หัวใจทำให้เกิดHeart attack โรคหัวใจชาดเลือด ไปแขนขาทำให้เกิดแขนขาขาดเลือดมือเท้าเย็นปวด 


รู้ได้อย่างไรว่าเริ่มมีโรคหลอดเลือดแข็งแล้ว 
ความรู้เรื่องโรคหลอดเลือดแข็งและโรคหลอดเลือดสมองได้เปลี่ยนไปมากในช่วงสองสามปีนี้  เนื่องจากความก้าวหน้าของเอกซเรย์เช่น การอัลตร้าซาวด์ ( carotid duplex & TCD study) สามารถตรวจวินิจฉัย การเกิดหลอดเลือดแข็งตั้งแต่ระยะต้นๆ ที่ยังไม่เกิดอาการตีบแคบของหลอดเลือด และเมื่อตีบแคบแล้วสามารถวินิจฉัยได้ด้วย เอกซเรย์คอมพิวเตอร์หรือCT Aและคลื่นแม่เหล็กหรือ MRA ดังภาพการ์ตูนด้านล่าง
รูปการ์ตูนอันนี้นะคะ ซ้ายมือของคนอ่านคือหลอดเลือดปกติ และค่อยหนาตัวขึ้นเรื่อยๆ จากไขมันและเม็ดเลือดขาวที่ไปสะสมจนทำให้ตีบแคบของหลอดเลือด และส่งผลทำให้เกิดการอุดตันตามมาได้
ภาพอัลตราซาวแสดงความหนาของไขมันที่หนาขึ้นอ ลักษณะของค่อนข้างดำกว่าผนังหลอดเลือดแบบนี้บอกว่าเป็นไขมันล้วน อันนี้ดีขึ้นได้ โดยการคุมปริมาณไขมันนะคะ
Plaque นี้บอกว่าเริ่มมีแคลซียมมาเกาะทำให้คลื่นผ่านไปไม่ได้ ค่อนข้างเสถียรคะ ไม่ค่อยหลุดลอยไปอุดตันคะ
อันนี้เห็นไหมคะ เลือดออกใน plaque ร่างกายเราก็พยายามอุดแผลทุกทีคะ แต่อุดไปมา ก้อนอาจหลุดไปอุดหลอดเลือดด้านบน หรือปิดไปหลอดเลือดได้   
แต่ก็ยังโชคดีคะ มีให้ยากันไม่ให้ก้อนเลือดไปอุดตันสมองนะคะ ทั้งแบบเบบพลันในสามชั่วโมงและยาละลายเกล็ดเลือดป้องกันไม่ให้เป็นซ้ำได้คะ
จากด้านบนยังไม่ตีบ.....ร่างกายยังปรับตัวได้ เป็นร่างกายปรับตัวไม่ไหวคะ.................รูปด้านล่างตีบแล้วคะ

MRA neck เส้นเลือด ICA ตีบ

อัลตราซาวด์ carotid duplex ความเร็วเพิ่ม ไหลเวียนวน ขนาดหลอดเลือดเล็กลง

คนไหนบ้างที่เสี่ยงเป็นโรคหลอดเลือดแข็ง      
ก็....คนที่หลอดเลือดแข็งง่ายกว่าคนอื่น เช่นเบาหวานมีอักเสบได้ง่ายของผนังหลอดเลือด
ตามวิดีโอนี้เลยคะ  ตามไปดูกันเบาหวานตัวร้าย เขาทำอะไรเราบ้าง

น่ากลัวไหมคะ รีบตรวจเช็คเลือดนะคะ ว่าคุณเสี่ยงเป็นเบาหวานหรือยัง เพราะเป็นโรคที่รักษาได้คะ
ฮันแน่ อย่ากินหวานนะ ตาวิเศษเห็นนะ ถ้าเริ่มเครียดก็พักก่อนก็ได้คะ
คนที่ความดันโลหิตสูงเป็นเวลานานๆๆ เป็นหลักปีๆๆๆๆ จะทำให้มีความเร็วของเลือดไหลเร็วขึ้นจะไปกระแทกผนังหลอดเลือดทำให้เกิดการอักเสบของหลอดเลือดได้ง่าย ตั้งแต่หลอดเลือดเล็กๆๆ ไปจนถึงหลอดเลือดขนาดกลางถึงใหญ่ ทำให้โป่งพอง ตีบ ตัน แตกได้
น่ากลัวจริงๆ นะคะ ความดันโลหิตสูงเนี้ยะ
แต่ข่าวดีคือรักษาได้ ควบคุมได้ ป้องกันได้นะคะ
คลิ๊กเลยคะ ไปดูว่าความดันโลหิตสูงทำให้เกิดโรคอะไรได้บ้างคะ
ไขมัน ก็เหมือนอย่างที่บอกตอนต้นไปแล้วคะ

แต่ก็รักษาได้คะ เช็คด้วยการตรวจเลือดเหมือนกัน
 คลิ๊กเลยคะ ที่ด้านบนนะคะ เรื่องโรคหลอดเลือดแข็งนะคะ

สรุปว่า เปรียบเทียบง่ายๆ ก็ให้หลอดเลือดเราเหมือนสายยางที่บ้านนะคะ เมื่อเวลาผ่านไปสายยางก็ต้องเก่า กรอบ เปื่อยไปตามเวลาเหมือนคนเราอายุมากขึ้นเราก็ต้องมีริ้วรอยตามใบหน้าที่ไม่ปรารถนา เรียกแบบสุขภาพก็คุณเท้ากาทั้งหลายนั้นเองคะ  ถ้าเราใช้งานร่างกายหรือสายยางหนักมาก  ไม่ค่อยได้ดูแล เอาสายยางไปตากแดดไว้นานๆ ก็เหมือนคนเป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง สูบบุหรี่ทำให้สายยางกรอบ เก่าเปื่อยได้เร็วกว่าปกติ ส่วนไขมันก็เหมือนน้ำในสายยาง ถ้าตะกอนยังตะไคร้น้ำเยอะ น้ำสกปรกก็จะตกตะกอนอุดตันได้ง่ายๆคะ 


1 ความคิดเห็น: